Khi nào là thời điểm tốt nhất để lập văn bản thỏa thuận tài sản riêng?
Thời điểm lập thỏa thuận tài sản riêng là yếu tố quan trọng quyết định hiệu lực pháp lý và giá trị bảo vệ quyền lợi tài sản cho vợ chồng trong suốt thời kỳ hôn nhân. Nếu lựa chọn đúng thời điểm, thỏa thuận sẽ giúp hạn chế tranh chấp, bảo vệ quyền sở hữu cá nhân và bảo đảm an toàn tài chính trong nhiều tình huống như vay vốn, đầu tư, hoặc ly hôn.
>>> Xem thêm: Bạn đã thử dịch vụ tại văn phòng công chứng này chưa? Hàng nghìn người đã hài lòng!
1. Căn cứ pháp lý về thỏa thuận tài sản riêng
1.1. Khái niệm và quy định pháp luật
Theo Điều 38 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, vợ chồng có quyền thỏa thuận với nhau về chế độ tài sản trước, trong và sau thời kỳ hôn nhân:
“Trước khi kết hôn, vợ chồng có quyền lựa chọn áp dụng chế độ tài sản theo luật định hoặc thỏa thuận về chế độ tài sản.”
“Trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng cũng có thể thỏa thuận chia tài sản chung thành tài sản riêng.”
Thỏa thuận tài sản có thể được lập dưới hình thức văn bản có công chứng/chứng thực để có giá trị pháp lý đầy đủ.
1.2. Các hình thức thỏa thuận lập thỏa thuận tài sản riêng hợp pháp
Thỏa thuận trước hôn nhân: quy định rõ tài sản nào là của riêng mỗi bên.
Thỏa thuận trong thời kỳ hôn nhân: chia một phần hoặc toàn bộ tài sản chung thành tài sản riêng.
Thỏa thuận tặng cho riêng: xác định rõ tài sản được tặng cho là tài sản riêng của một bên.
2. Các thời điểm lập thỏa thuận tài sản riêng nên cân nhắc
2.1. Lập thỏa thuận tài sản riêng trước khi kết hôn
Đây là thời điểm lập thỏa thuận tài sản riêng lý tưởng nhất. Khi chưa kết hôn, tài sản của mỗi người rõ ràng và chưa bị ràng buộc bởi chế độ tài sản chung theo luật định.
Lợi ích:
Dễ xác định phạm vi tài sản của mỗi bên.
Tránh tranh chấp nếu sau này ly hôn.
Bảo vệ tài sản cá nhân khỏi các rủi ro tài chính chung.
Ví dụ thực tế:
Anh Hoàng và chị Mai trước khi kết hôn đã lập văn bản công chứng xác nhận căn nhà và ô tô do anh Hoàng mua là tài sản riêng, không nhập vào tài sản chung. Sau khi kết hôn, dù cùng sinh sống tại căn nhà đó, tài sản vẫn được pháp luật công nhận là sở hữu riêng của anh Hoàng.
Nếu một bên nhận được tài sản từ cha mẹ, họ hàng, hoặc bất kỳ tổ chức, cá nhân nào khác với ý chí tặng riêng, cần lập thỏa thuận tài sản ngay thời điểm nhận để xác định rõ tính chất sở hữu.
Ví dụ thực tế:
Chị Ngọc được cha mẹ tặng một mảnh đất trong thời kỳ hôn nhân. Ngay sau khi nhận, chị đã lập văn bản với chồng xác nhận đây là tài sản riêng và được công chứng tại văn phòng công chứng. Nhờ đó, mảnh đất không bị coi là tài sản chung khi xảy ra tranh chấp sau này.
2.3. Khi muốn tách tài sản phục vụ mục đích đầu tư, kinh doanh
Nhiều cặp vợ chồng chọn lập văn bản thỏa thuận tài sản riêng trước khi sử dụng tài sản để vay vốn hoặc góp vốn kinh doanh, nhằm:
Tránh rủi ro tài sản chung bị ràng buộc bởi trách nhiệm tài chính.
Giúp bên còn lại không bị liên đới nghĩa vụ trong trường hợp phát sinh nợ nần.
Ví dụ thực tế:
Anh Bình dùng tiền từ tài sản chung mua xe tải phục vụ kinh doanh cá nhân. Hai vợ chồng thống nhất lập văn bản xác định xe tải là tài sản riêng của anh, phục vụ kinh doanh độc lập. Khi công việc thất bại, chiếc xe bị ngân hàng thu hồi nhưng tài sản chung của gia đình không bị ảnh hưởng.
2.4. Trước khi ly hôn hoặc khi có nguy cơ rạn nứt hôn nhân
Khi mối quan hệ vợ chồng rạn nứt, việc chủ động thỏa thuận phân chia tài sản sẽ giúp giảm căng thẳng và hạn chế tranh chấp tại tòa án.
Lưu ý: Trong thời điểm này, việc lập thỏa thuận phải được tự nguyện, minh bạch và công chứng để tránh bị tuyên vô hiệu do cưỡng ép hoặc giả tạo.
3. Lưu ý khi lập văn bản thỏa thuận tài sản riêng
Hình thức: Văn bản thỏa thuận tài sản riêng nên được lập thành văn bản, có công chứng/chứng thực để đảm bảo giá trị pháp lý.
Nội dung rõ ràng: Phải liệt kê cụ thể loại tài sản, tình trạng pháp lý, giá trị tài sản.
Tự nguyện: Việc lập thỏa thuận phải dựa trên sự đồng thuận, không bị ép buộc.
Thời điểm ghi nhận pháp lý: Tài sản chỉ được công nhận là riêng nếu có thỏa thuận rõ ràng trước khi xảy ra tranh chấp hoặc sự kiện pháp lý như ly hôn, khởi kiện.
Thời điểm lập thỏa thuận tài sản riêng có vai trò quyết định đến việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mỗi cá nhân trong hôn nhân. Việc lập văn bản đúng thời điểm – đặc biệt là trước khi kết hôn, khi được tặng cho tài sản, hoặc trước khi đầu tư kinh doanh – sẽ giúp các bên tránh tranh chấp và kiểm soát tài chính hiệu quả.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
