Việc chia tách nhà đất liền kề rất phổ biến khi các hộ gia đình muốn phân chia tài sản cho con cái, tặng cho người thân hoặc chuyển nhượng một phần đất. Tuy nhiên, nếu không tính toán cẩn thận khi công chứng chia tách nhà đất liền kề, bạn có thể gặp rủi ro phát sinh tranh chấp lối đi chung – một trong những vấn đề phức tạp, khó giải quyết và dễ phát sinh kiện tụng kéo dài. Bài viết này sẽ hướng dẫn đầy đủ về điều kiện, quy trình, hồ sơ, lưu ý và căn cứ pháp luật để bạn thực hiện thủ tục an toàn, hợp pháp.
>>> Xem thêm: Công chứng tách thửa cần kiểm tra những gì trước khi ký?
1. Căn cứ pháp luật quy định công chứng chia tách nhà đất liền kề
1.1 Công chứng là điều kiện bắt buộc khi chia tách
Theo Điều 167 Luật Đất đai 2013, các giao dịch về quyền sử dụng đất, bao gồm chia tách, chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp… phải được lập thành văn bản và công chứng hoặc chứng thực tại UBND xã nơi có đất.
“Việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản về quyền sử dụng đất được thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất.”
Vì vậy, hợp đồng chia tách nhà đất liền kề bắt buộc phải công chứng để có giá trị pháp lý và là điều kiện để được sang tên, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới.
1.2 Quy định về lối đi theo Bộ luật Dân sự
Theo Điều 171 Bộ luật Dân sự 2015, khi chia tách đất, chủ sở hữu có nghĩa vụ đảm bảo cho các thửa đất mới có lối đi hợp lý ra đường công cộng. Nếu thửa đất bị vây bọc, bên có đất vây bọc phải dành lối đi thích hợp và các bên phải thỏa thuận rõ ràng về quyền sử dụng lối đi đó.
“Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi thích hợp trên phần đất của họ…”
2. Điều kiện để công chứng chia tách nhà đất liền kề hợp pháp
2.1 Diện tích tối thiểu được tách thửa
Trước khi công chứng chia tách nhà đất liền kề, cần kiểm tra diện tích thửa đất sau khi tách có đáp ứng diện tích tối thiểu theo quy định của UBND cấp tỉnh hay không. Ví dụ:
-
Tại TP.HCM: Theo Quyết định 60/2017/QĐ-UBND, đất ở đô thị phải có diện tích tối thiểu là 50m² và chiều rộng mặt tiền không nhỏ hơn 4m.
-
Tại Hà Nội: Theo Quyết định 20/2017/QĐ-UBND, đất ở đô thị phải tối thiểu 30m² và chiều rộng mặt tiền không nhỏ hơn 3m.
2.2 Phải có lối đi riêng hoặc thỏa thuận rõ ràng về lối đi chung
Nếu thửa đất mới không tiếp giáp đường công cộng thì khi tách thửa phải đảm bảo thỏa thuận lối đi chung rõ ràng về:
-
Vị trí lối đi.
-
Kích thước (chiều rộng, chiều dài).
-
Quyền sử dụng lối đi chung và trách nhiệm bảo trì.
Nội dung này cần được thể hiện rõ trong hợp đồng công chứng để tránh tranh chấp về sau.
>>> Xem thêm: Cách tra cứu tính hợp lệ của công chứng hợp đồng vay tiền
3. Hồ sơ chuẩn để công chứng chia tách nhà đất liền kề
3.1 Hồ sơ cơ bản
Để thực hiện công chứng chia tách nhà đất liền kề, bạn cần chuẩn bị:
-
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) bản gốc.
-
CMND/CCCD, sổ hộ khẩu của các bên tham gia giao dịch.
-
Giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân (nếu chia tách cho con cái, vợ/chồng).
-
Bản vẽ hiện trạng vị trí thửa đất, trích đo địa chính có xác nhận của cơ quan địa chính.
3.2 Hồ sơ bổ sung (nếu có)
-
Văn bản thỏa thuận lối đi chung (nếu có).
-
Giấy ủy quyền (nếu một bên ủy quyền người khác thực hiện thay).
4. Quy trình công chứng chia tách nhà đất liền kề
4.1 Kiểm tra điều kiện pháp lý
Công chứng viên sẽ kiểm tra:
-
Tính hợp pháp của Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
-
Điều kiện tách thửa (diện tích tối thiểu, quy hoạch).
-
Bản vẽ hiện trạng đảm bảo mỗi thửa đất đều có lối ra đường công cộng.
4.2 Soạn thảo hợp đồng chia tách
Hợp đồng sẽ ghi rõ:
-
Thông tin các bên.
-
Vị trí, diện tích, ranh giới cụ thể của từng thửa đất mới.
-
Thỏa thuận về lối đi riêng hoặc lối đi chung, quyền và nghĩa vụ của các bên.
4.3 Ký hợp đồng và công chứng
Các bên ký hợp đồng trước mặt công chứng viên. Công chứng viên sẽ đọc, giải thích điều khoản và hậu quả pháp lý.
4.4 Hoàn tất nghĩa vụ thuế và đăng ký sang tên
-
Bên nhận đất thực hiện kê khai thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ (có thể được miễn thuế nếu chia cho người thân theo Điều 4 Luật Thuế TNCN 2007).
-
Nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai để sang tên, cấp sổ mới.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng tại Hà Nội hỗ trợ thủ tục pháp lý chuyên nghiệp, đúng quy định
5. Kinh nghiệm tránh phát sinh tranh chấp lối đi
5.1 Thiết kế thửa đất có lối đi riêng ngay từ đầu
Nên tính toán, đo vẽ để mỗi thửa đất mới có lối đi trực tiếp ra đường công cộng, không phụ thuộc vào phần đất của người khác.
5.2 Thỏa thuận rõ ràng, chi tiết về lối đi chung
Nếu bắt buộc phải dùng lối đi chung, cần ghi chi tiết trong hợp đồng công chứng về:
-
Quyền sử dụng.
-
Nghĩa vụ giữ gìn, bảo trì.
-
Điều kiện chấm dứt, thay đổi thỏa thuận.
5.3 Thực hiện tại văn phòng công chứng uy tín
Công chứng viên có kinh nghiệm sẽ tư vấn chi tiết để tránh những điểm dễ gây tranh chấp trong tương lai.
Xem thêm:
>>> Cảnh giác hợp đồng vay tiền giả danh công chứng – Cách nhận biết
>>> Làm thế nào để chuẩn bị hồ sơ công chứng hợp đồng chia tách đất nhanh nhất?
Kết luận
Việc công chứng chia tách nhà đất liền kề là bước bắt buộc để hợp đồng có giá trị pháp lý và được cấp sổ đỏ riêng. Chủ sở hữu cần tuân thủ quy định về diện tích tối thiểu, quy hoạch, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, thỏa thuận lối đi rõ ràng và công chứng tại đơn vị uy tín để tránh phát sinh lối đi chung – nguyên nhân phổ biến dẫn đến tranh chấp hàng xóm.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán. Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Email: ccnguyenhue165@gmail.com