Giá trị pháp lý của hợp đồng chia tách quyền sử dụng đất đã công chứng
Hợp đồng chia tách quyền sử dụng đất là loại văn bản quan trọng, thường được lập khi các thành viên trong gia đình muốn phân chia đất để tặng cho con cái, chia tài sản thừa kế hoặc thực hiện chuyển nhượng một phần đất cho người khác. Việc công chứng hợp đồng này không chỉ là thủ tục bắt buộc để đảm bảo tính hợp lệ mà còn là yếu tố quyết định giá trị pháp lý hợp đồng chia tách đất công chứng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ giá trị pháp lý này, các quy định pháp luật liên quan, những lưu ý quan trọng và ví dụ minh họa thực tế.
>>> Xem thêm: Người bán có thể yêu cầu Công chứng tách thửa độc lập hay phải làm chung?
1. Quy định pháp luật về giá trị pháp lý hợp đồng chia tách đất công chứng
1.1 Công chứng hợp đồng chia tách đất có bắt buộc không?
Theo Điều 167 Luật Đất đai 2013, việc chia tách quyền sử dụng đất phải lập thành văn bản và được công chứng hoặc chứng thực tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất:
“Việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản về quyền sử dụng đất được thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất.”
Do đó, nếu hợp đồng chia tách quyền sử dụng đất không được công chứng hoặc chứng thực thì hợp đồng đó sẽ không có hiệu lực pháp luật và không đủ điều kiện để thực hiện các thủ tục đăng ký biến động, sang tên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
1.2 Giá trị pháp lý của hợp đồng chia tách đất công chứng
Theo Điều 5 Luật Công chứng 2014, văn bản công chứng có giá trị chứng cứ và giá trị thi hành như sau:
Giá trị chứng cứ: Văn bản công chứng là chứng cứ chứng minh sự kiện, tình tiết được công chứng.
Giá trị thi hành: Văn bản công chứng có hiệu lực thi hành đối với các bên liên quan; nếu bên có nghĩa vụ không thực hiện thì bên kia có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án cưỡng chế.
Như vậy, hợp đồng chia tách đất đã công chứng có giá trị pháp lý ràng buộc các bên, được tòa án công nhận khi có tranh chấp và làm căn cứ để đăng ký sang tên tại cơ quan đăng ký đất đai.
Ngoài ra, diện tích thửa đất sau khi tách phải đáp ứng diện tích tối thiểu theo quy định UBND cấp tỉnh (ví dụ: TP.HCM quy định 50m² với đất ở đô thị, chiều rộng mặt tiền tối thiểu 4m).
2.2 Công chứng viên phải thực hiện đúng trình tự
Theo Điều 40, 41 Luật Công chứng 2014, công chứng viên có nghĩa vụ:
Kiểm tra tính hợp pháp của hồ sơ, giấy tờ.
Giải thích quyền và nghĩa vụ cho các bên.
Lập và chứng nhận hợp đồng đúng quy định.
Nếu công chứng viên thực hiện sai quy trình, hợp đồng công chứng có thể bị tuyên vô hiệu khi tranh chấp.
3. Ví dụ minh họa về giá trị pháp lý hợp đồng chia tách đất công chứng
3.1 Tình huống minh họa đúng quy định
Ông A có 300m² đất thổ cư đứng tên ông A. Năm 2022, ông A muốn chia tách 150m² đất để tặng cho con trai là anh B.
Ông A thuê đơn vị đo đạc lập bản vẽ thửa đất mới.
Hai cha con lập hợp đồng tặng cho phần đất chia tách, công chứng tại văn phòng công chứng quận X.
Sau khi công chứng, anh B làm thủ tục kê khai thuế TNCN (được miễn vì là cha tặng con) và đăng ký sang tên tại Văn phòng đăng ký đất đai.
Kết quả: Anh B được cấp sổ đỏ riêng cho phần đất 150m².
Trong trường hợp này, giá trị pháp lý hợp đồng chia tách đất công chứng được thể hiện rõ: là cơ sở để cơ quan đất đai cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới cho người nhận tặng cho.
3.2 Tình huống minh họa sai quy định
Ông C chia tách 100m² đất để bán cho ông D nhưng hai bên chỉ lập giấy viết tay, không công chứng, không lập bản vẽ đo đạc.
Ông D đã thanh toán đủ tiền nhưng không sang tên được vì hồ sơ không hợp lệ.
Sau đó, ông C thế chấp toàn bộ sổ đỏ cho ngân hàng để vay vốn.
Khi ông C mất khả năng trả nợ, ngân hàng phát mãi toàn bộ thửa đất, bao gồm phần ông D đã mua.
Khi khởi kiện, Tòa án bác yêu cầu của ông D vì hợp đồng chia tách đất không công chứng nên vô hiệu. Ông D mất trắng số tiền đã thanh toán.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng uy tín, nhanh chóng tại văn phòng công chứng gần nhất
4. Hệ quả pháp lý nếu hợp đồng chia tách đất không công chứng
Nếu hợp đồng chia tách đất không công chứng, hậu quả có thể xảy ra:
Hợp đồng không có giá trị pháp lý.
Không đủ điều kiện để sang tên, cấp sổ đỏ mới.
Không được Tòa án bảo vệ khi phát sinh tranh chấp.
Dễ bị bên còn lại lợi dụng để thế chấp, bán lại hoặc chiếm giữ đất.
Do vậy, để đảm bảo giá trị pháp lý hợp đồng chia tách đất công chứng, các bên cần thực hiện đúng quy định pháp luật, công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng uy tín.
Giá trị pháp lý hợp đồng chia tách đất công chứng được pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng, bắt buộc công chứng để hợp đồng có hiệu lực, được sang tên và là chứng cứ pháp lý khi xảy ra tranh chấp. Chủ sử dụng đất cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, tuân thủ quy trình công chứng và thực hiện nghĩa vụ thuế, sang tên đúng quy định để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
