Công chứng di sản có người thừa kế chưa thành niên: Quy trình thế nào?
Trong thực tế, nhiều vụ việc thừa kế có liên quan đến người thừa kế là trẻ em (chưa đủ 18 tuổi), khiến thủ tục công chứng trở nên phức tạp hơn so với thông thường. Khi đó, việc công chứng di sản trẻ em phải được tiến hành đúng quy định để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người chưa thành niên. 👉 Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ căn cứ pháp lý, người đại diện hợp pháp và quy trình công chứng di sản có người thừa kế là trẻ em.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng nào hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài?
⚖️ 1. Căn cứ pháp lý về công chứng di sản trẻ em
Việc công chứng di sản trẻ em được điều chỉnh bởi nhiều văn bản pháp luật, gồm:
Bộ luật Dân sự 2015:
Điều 21: Người chưa thành niên;
Điều 136: Đại diện theo pháp luật của người chưa thành niên.
Luật Công chứng 2014:
Điều 55 và 56: Quy định về công chứng văn bản khai nhận, thỏa thuận phân chia di sản.
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014:
Điều 69 – 73: Quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và người giám hộ đối với tài sản của con.
📜 Theo Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015: “Người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi. Việc xác lập, thực hiện giao dịch dân sự của người chưa thành niên phải do người đại diện theo pháp luật thực hiện.”
👉 Như vậy, trong thủ tục công chứng di sản trẻ em, trẻ chưa đủ 18 tuổi không được tự mình ký kết văn bản, mà phải thông qua người đại diện hợp pháp.
🧾 2. Ai là người đại diện hợp pháp của trẻ em trong công chứng di sản?
👩⚖️ 2.1. Đại diện theo pháp luật
Người đại diện cho trẻ em trong thủ tục công chứng di sản là:
Cha, mẹ (nếu còn sống);
Người giám hộ được Tòa án chỉ định nếu cha mẹ đều đã mất hoặc mất năng lực hành vi.
🧩 2.2. Trường hợp có xung đột lợi ích
Nếu cha mẹ cũng là người thừa kế, dễ xảy ra xung đột quyền lợi với con. Khi đó, theo Điều 73 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, Tòa án có thể chỉ định người giám hộ khác để đảm bảo khách quan.
⚠️ Lưu ý: Người đại diện cho trẻ không được tự ý định đoạt, chuyển nhượng phần di sản của trẻ nếu không có sự đồng ý của Tòa án.
>>> Xem thêm: Cập nhật bảng phí công chứng mới nhất năm 2025
📝 3. Quy trình công chứng di sản có người thừa kế là trẻ em
📂 3.1. Hồ sơ cần chuẩn bị
Người đại diện hợp pháp của trẻ cần chuẩn bị: ✅ Giấy tờ tùy thân của người đại diện (CMND/CCCD, hộ khẩu); ✅ Giấy khai sinh của trẻ em (người thừa kế); ✅ Giấy chứng tử của người để lại di sản; ✅ Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (sổ đỏ, sổ hồng,…); ✅ Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (sổ hộ khẩu, trích lục khai sinh,…); ✅ Giấy tờ chứng minh quyền giám hộ (nếu có).
Bước 1: Người đại diện hợp pháp nộp hồ sơ tại Phòng công chứng hoặc Văn phòng công chứng.
Bước 2: Công chứng viên kiểm tra hồ sơ, xác minh người đại diện hợp pháp của trẻ.
Bước 3: Các bên ký văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản. Trong văn bản sẽ ghi rõ: “Người đại diện ký thay cho người thừa kế là trẻ chưa thành niên”.
Bước 4: Nhận bản chính văn bản công chứng để làm căn cứ sang tên tài sản (nếu có).
💡 4. Ví dụ thực tế về công chứng di sản trẻ em
Ông A mất, để lại căn hộ chung cư cho 2 người con. Con lớn 25 tuổi, con nhỏ mới 10 tuổi. Trong quá trình làm công chứng di sản, người mẹ (chị B) là người đại diện hợp pháp của con nhỏ thực hiện ký tên thay trong văn bản thỏa thuận. 👉 Tuy nhiên, vì chị B cũng là người thừa kế, nên Phòng công chứng yêu cầu chị B nộp văn bản chỉ định người giám hộ độc lập được Tòa án phê duyệt để tránh xung đột quyền lợi. Nhờ tuân thủ đúng quy định, việc công chứng di sản trẻ em được chấp thuận hợp pháp.
⚠️ 5. Lưu ý khi công chứng di sản có người thừa kế là trẻ em
🔹 Người đại diện chỉ được ký văn bản nếu có đủ quyền giám hộ hợp pháp. 🔹 Không được bán, tặng cho, thế chấp phần tài sản của trẻ khi chưa có quyết định của Tòa án. 🔹 Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu nhận thấy việc thỏa thuận có thể gây thiệt hại cho trẻ em. 🔹 Nếu phần di sản là bất động sản, việc sang tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải ghi rõ “thuộc sở hữu của người chưa thành niên, do người giám hộ quản lý”.
Tóm lại, công chứng di sản trẻ em là thủ tục phức tạp cần tuân thủ chặt chẽ quy định về đại diện, giám hộ và quyền thừa kế của người chưa thành niên. Việc thực hiện đúng quy trình không chỉ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của trẻ mà còn giúp tránh các tranh chấp về sau.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
