Tình trạng người lao động bị gây áp lực phải viết đơn xin nghỉ việc ngày càng phổ biến trong nhiều doanh nghiệp. Việc ép nghỉ việc có thể xuất phát từ mục đích cắt giảm nhân sự, tránh trả trợ cấp hoặc hợp thức hóa hành vi sa thải trái pháp luật. Tuy nhiên, không phải mọi yêu cầu nghỉ việc từ phía doanh nghiệp đều hợp pháp. Hiểu rõ ranh giới giữa “thỏa thuận chấm dứt” và “ép buộc nghỉ việc” sẽ giúp người lao động bảo vệ đúng quyền lợi và nhận diện hành vi vi phạm pháp luật.
1. Pháp luật quy định thế nào về việc chấm dứt hợp đồng?
Theo “Điều 34 Bộ luật Lao động 2019”, quan hệ lao động chỉ chấm dứt trong các trường hợp luật định, như: hợp đồng hết hạn, hoàn thành công việc, hai bên thỏa thuận chấm dứt, người lao động đơn phương nghỉ việc hợp pháp, người sử dụng lao động sa thải đúng trình tự…
Điều này có nghĩa là: nếu người sử dụng lao động muốn người lao động nghỉ việc thì phải thực hiện theo đúng căn cứ pháp luật, không được dùng biện pháp ép buộc, đe dọa hoặc gây áp lực.
2. Như thế nào được xem là “ép nghỉ việc” trái pháp luật?
2.1. Buộc ký đơn xin nghỉ việc dưới áp lực
Nếu doanh nghiệp yêu cầu người lao động tự viết đơn nghỉ và đe dọa rằng nếu không viết sẽ bị “trù dập”, “sa thải”, “điều chuyển bất lợi”, thì đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng quyền tự do ý chí.
Việc tự nguyện phải xuất phát từ ý chí thực sự của người lao động. Nếu bị ép buộc, đơn xin nghỉ việc không có giá trị pháp lý.
2.2. Cô lập, gây áp lực để người lao động tự rời đi
Một số doanh nghiệp áp dụng chiến thuật:
Giao việc quá tải hoặc ngược lại, không giao việc;
Điều chuyển sang vị trí xa lạ, trái chuyên môn;
Tạo môi trường làm việc căng thẳng, xúc phạm nhân phẩm;
Gây khó khăn trong chấm công, chấm lương.
Những hành vi này có thể cấu thành quấy rối tinh thần, vi phạm “Điều 6” về hành vi bị cấm trong quan hệ lao động.
2.3. Dùng lời nói đe dọa hoặc cưỡng ép
Ví dụ: “Nếu không nghỉ thì công ty sẽ kỷ luật”, “Không ký đơn thì không trả lương tháng này”. Đây là hành vi đe dọa, trái với “Điều 8 Bộ luật Lao động 2019”.
2.4. Dụ dỗ bằng thông tin sai lệch
Doanh nghiệp đưa ra lý do không đúng sự thật như “công ty không có tiền trả lương”, “bộ phận sắp giải thể”, “nếu không nghỉ sẽ không được trợ cấp”… để buộc người lao động ký đơn.
Tuy nhiên, các căn cứ này phải được chứng minh bằng tài liệu, quy trình và phải thông báo đúng luật. Nếu doanh nghiệp không tuân thủ trình tự, việc chấm dứt vẫn bị coi là trái pháp luật.
>>> Xem thêm: Cách xử lý nếu ai đó từ chối nhận thừa kế trongthừa kế
4. Quyền của người lao động khi bị ép nghỉ việc
4.1. Quyền từ chối viết đơn nghỉ việc
Không có điều luật nào bắt buộc người lao động phải viết đơn theo yêu cầu của công ty. Nếu bị gây sức ép, người lao động có thể ghi âm, lưu lại email hoặc tin nhắn để làm chứng cứ.
4.2. Quyền khiếu nại hoặc tố cáo
Theo “Điều 14 Nghị định 24/2018/NĐ-CP”, người lao động có thể khiếu nại hành vi vi phạm của doanh nghiệp đến:
Ban giám đốc công ty;
Thanh tra Sở Lao động – Thương binh & Xã hội;
Công đoàn cơ sở;
Hoặc khởi kiện ra Tòa án.
4.3. Quyền yêu cầu bồi thường nếu bị chấm dứt trái pháp luật
Nếu bị buộc nghỉ việc trái luật, người lao động được bảo vệ theo “Điều 41 Bộ luật Lao động 2019”, với quyền:
Nhận tiền lương, phụ cấp trong những ngày không được làm việc;
Yêu cầu công ty nhận trở lại làm việc;
Nhận bồi thường ít nhất 2 tháng tiền lương;
Yêu cầu bồi thường thêm thiệt hại thực tế (nếu có).
>>> Xem thêm: Chia sẻ bí quyết chọndịch vụ sổ đỏ để tránh phát sinh chi phí ẩn
5. Cách bảo vệ mình khi nhận thấy dấu hiệu bị ép nghỉ việc
5.1. Giữ lại toàn bộ chứng cứ
Bao gồm: email trao đổi, tin nhắn, cuộc họp, ghi âm, văn bản yêu cầu ký đơn nghỉ việc, quyết định điều chuyển bất thường…
5.2. Không vội ký đơn khi chưa hiểu rõ quyền lợi
Một khi đã nộp đơn, doanh nghiệp có thể viện dẫn “hai bên thỏa thuận chấm dứt”, làm người lao động mất nhiều quyền lợi như trợ cấp thôi việc hoặc quyền yêu cầu bồi thường.
5.3. Đề nghị làm việc trực tiếp bằng biên bản
Người lao động có thể yêu cầu công ty lập biên bản cuộc họp, ghi rõ nội dung mà doanh nghiệp yêu cầu. Nếu công ty từ chối, điều này càng củng cố chứng cứ về hành vi sai trái.
5.4. Nhờ sự hỗ trợ của công đoàn hoặc luật sư
Công đoàn có quyền bảo vệ người lao động theo “Điều 10 Luật Công đoàn”. Nếu vụ việc phức tạp, cần luật sư lao động hỗ trợ phân tích hồ sơ.
6. Kết luận
Hành vi ép nghỉ việc không chỉ trái đạo đức nghề nghiệp mà còn là hành vi vi phạm nghiêm trọng Bộ luật Lao động. Người lao động có quyền từ chối, quyền khiếu nại và quyền yêu cầu bồi thường khi bị chấm dứt trái luật. Việc nắm rõ các căn cứ pháp lý và chủ động lưu giữ chứng cứ sẽ giúp người lao động bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
