Cách hủy bỏ hoặc chấm dứt hợp đồng vay tài sản đúng pháp luật

Trong thực tiễn dân sự và thương mại, hợp đồng vay tài sản là công cụ pháp lý quan trọng giúp xác định quyền và nghĩa vụ giữa bên vay và bên cho vay. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện hợp đồng, có những trường hợp các bên muốn chấm dứt hoặc hủy bỏ hợp đồng trước thời hạn. Để tránh rủi ro pháp lý, việc hủy bỏ hoặc chấm dứt hợp đồng cần tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

>>> Xem thêm: Văn Phòng Công Chứng TP Hà Nội – Danh Sách, Địa Chỉ & Giờ Làm Việc

1. Khái niệm hủy bỏ và chấm dứt hợp đồng vay tài sản

1.1. Hủy bỏ hợp đồng vay tài sản

• Là việc một hoặc cả hai bên đơn phương hoặc thỏa thuận chấm dứt hiệu lực hợp đồng kể từ thời điểm giao kết, coi như hợp đồng chưa từng phát sinh.

• Căn cứ theo Điều 423 Bộ luật Dân sự 2015, hủy bỏ hợp đồng thường xảy ra khi:

  1. Một bên vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ hợp đồng;

  2. Bên vi phạm không khắc phục lỗi trong thời hạn hợp lý.

1.2. Chấm dứt hợp đồng vay tài sản

• Là việc hợp đồng không còn hiệu lực từ thời điểm chấm dứt trở đi, nhưng các quyền, nghĩa vụ đã phát sinh trước đó vẫn có giá trị.

• Theo Điều 422 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản chấm dứt trong các trường hợp:

  1. Hợp đồng đã được thực hiện xong;

  2. Các bên thỏa thuận chấm dứt trước thời hạn;

  3. Mục đích của hợp đồng không thể thực hiện;

  4. Một bên chết hoặc mất năng lực hành vi nếu hợp đồng gắn với nhân thân.

>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng tại nhà có phức tạp và mất thêm chi phí không?

2. Các trường hợp được phép hủy bỏ hoặc chấm dứt hợp đồng vay tài sản

2.1. Khi bên vay vi phạm nghĩa vụ trả nợ

• Bên cho vay có quyền yêu cầu chấm dứt hoặc hủy bỏ hợp đồng khi:

  1. Bên vay không trả nợ đúng hạn;

  2. Cố tình chiếm đoạt tài sản vay hoặc bỏ trốn;

  3. Vi phạm nghĩa vụ trả lãi theo thỏa thuận.

Ví dụ:
Bên B vay 500 triệu đồng trong 12 tháng nhưng 6 tháng trôi qua không trả lãi và có dấu hiệu tẩu tán tài sản. Bên A có quyền đơn phương hủy hợp đồng và khởi kiện yêu cầu trả nợ.

2.2. Khi các bên thỏa thuận chấm dứt hợp đồng trước hạn

• Trường hợp cả hai bên tự nguyện thỏa thuận chấm dứt hợp đồng trước thời hạn được pháp luật cho phép.

• Khi đó, cần lập biên bản thỏa thuận chấm dứt hợp đồng, ghi rõ:

  1. Số tiền hoặc tài sản còn phải hoàn trả;

  2. Lãi phát sinh đến thời điểm chấm dứt;

  3. Cam kết của các bên về việc không khiếu nại sau khi thanh lý hợp đồng.

2.3. Khi hợp đồng vô hiệu theo quy định của pháp luật

• Hợp đồng vay tài sản có thể bị tuyên vô hiệu khi:

  1. Vi phạm điều cấm của pháp luật (ví dụ lãi suất vượt 20%/năm);

  2. Bên ký kết không đủ năng lực hành vi dân sự;

  3. Hợp đồng giả tạo nhằm che giấu giao dịch khác.

• Khi hợp đồng vô hiệu:

  1. Các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận;

  2. Hợp đồng chấm dứt kể từ thời điểm ký kết.

2.4. Khi mục đích hợp đồng không thể thực hiện

• Ví dụ:

  1. Bên vay sử dụng khoản vay để mua máy móc, nhưng hàng nhập khẩu bị cấm;

  2. Bên vay chết hoặc mất năng lực hành vi dân sự (nếu hợp đồng gắn với nhân thân).

Trong trường hợp này, hợp đồng sẽ chấm dứt theo pháp luật, và các bên thanh toán nghĩa vụ còn lại.

3. Quy trình hủy bỏ hoặc chấm dứt hợp đồng vay tài sản

1. Xác định căn cứ pháp lý:

   • Kiểm tra hợp đồng và quy định pháp luật để xác định lý do hợp lệ.

2. Thông báo cho bên còn lại:

   • Gửi thông báo bằng văn bản nêu rõ lý do hủy bỏ/chấm dứt và thời điểm thực hiện.

3. Lập biên bản thanh lý hoặc thỏa thuận hủy hợp đồng:

   • Ghi rõ: số tiền/tài sản hoàn trả, lãi phát sinh, nghĩa vụ còn tồn đọng.

4. Thực hiện nghĩa vụ hoàn trả và nhận tài sản (nếu có):

   • Hai bên hoàn tất nghĩa vụ đã phát sinh trước khi hợp đồng chấm dứt.

5. Công chứng hoặc chứng thực (nếu cần):

   • Nếu hợp đồng vay ban đầu đã công chứng, nên công chứng văn bản hủy bỏ để đảm bảo hiệu lực.

>>> Xem thêm: Mức phí công chứng mới nhất theo quy định năm 2025

4. Lưu ý quan trọng khi hủy bỏ hoặc chấm dứt hợp đồng vay tài sản

1. Phải có căn cứ hợp pháp để tránh bị coi là đơn phương vi phạm hợp đồng;

2. Giữ đầy đủ chứng cứ giao dịch để bảo vệ quyền lợi khi phát sinh tranh chấp;

3. Ưu tiên thỏa thuận bằng văn bản và công chứng đối với các khoản vay lớn;

4. Thanh lý hợp đồng rõ ràng để tránh khiếu kiện về sau.

Xem thêm:

>>> Phân tích một số vụ án liên quan đến tranh chấp hợp đồng vay tài sản

>>> Khi nào cần sử dụng hợp đồng cầm cố tài sản?

Kết luận

Việc hủy bỏ hoặc chấm dứt hợp đồng vay tài sản cần được thực hiện đúng pháp luật và có chứng cứ rõ ràng. Các bên nên:

• Hiểu rõ căn cứ pháp lý để bảo vệ quyền lợi;

• Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đã phát sinh trước khi hợp đồng chấm dứt;

• Ưu tiên lập văn bản và lưu trữ chứng cứ giao dịch để tránh rủi ro tranh chấp về sau.

Một hợp đồng được xử lý đúng trình tự khi hủy bỏ hoặc chấm dứt sẽ giúp các bên giảm thiểu thiệt hại, bảo vệ quyền lợi hợp pháp và tránh kéo dài tranh chấp tại Tòa án.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com