Công chứng văn bản khai nhận di sản có tranh chấp đất đai
Khi thực hiện thủ tục thừa kế, nhiều gia đình rơi vào tình trạng mâu thuẫn, đặc biệt khi phát sinh tranh chấp đất di sản liên quan đến quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất. Trong trường hợp này, việc công chứng văn bản khai nhận di sản không thể tiến hành theo quy trình thông thường, bởi các công chứng viên phải tuân thủ chặt chẽ quy định luật để tránh rủi ro pháp lý. Người thừa kế cần hiểu rõ điều kiện, hồ sơ và hướng xử lý khi di sản đang tranh chấp nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mình. Bài viết dưới đây phân tích chi tiết căn cứ pháp luật hiện hành và giải pháp phù hợp khi cần công chứng trong tình huống phức tạp này.
Theo “Điều 3 Luật Đất đai 2013”, tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. Với di sản thừa kế, tranh chấp thường xuất hiện khi:
Các đồng thừa kế không thống nhất về nguồn gốc hoặc phạm vi di sản;
Có người cho rằng tài sản là tài sản riêng, không phải di sản chung;
Phát sinh yêu cầu tuyên bố di chúc vô hiệu;
Có người ngăn cản, phản đối việc phân chia hoặc khai nhận di sản.
Chỉ cần một trong các đồng thừa kế gửi đơn khiếu nại, tố cáo hoặc tranh chấp thực tế, công chứng viên có quyền từ chối công chứng theo “Điều 44 Luật Công chứng 2014”.
3. Hồ sơ công chứng khai nhận di sản khi có yếu tố tranh chấp
Hồ sơ cơ bản vẫn theo “Điều 57 Luật Công chứng 2014” gồm:
Giấy chứng tử của người để lại di sản;
Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất (sổ đỏ hoặc giấy tờ thay thế hợp pháp);
Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (CMND, hộ khẩu, giấy khai sinh,…);
Di chúc (nếu có);
Tài liệu chứng minh không còn tranh chấp hoặc đã giải quyết tranh chấp;
Biên bản họp những người thừa kế (nếu là thừa kế theo pháp luật).
Công chứng viên có quyền yêu cầu bổ sung các giấy tờ khác nếu hồ sơ có dấu hiệu rủi ro.
>>> Xem thêm: 7 câu nói thường gặp trongDi chúc bạn nên tránh gây mâu thuẫn
4. Các hướng xử lý khi muốn công chứng nhưng đất di sản đang tranh chấp
4.1. Thỏa thuận giữa các đồng thừa kế
Đây là hướng tối ưu và nhanh nhất. Các bên có thể:
Ngồi lại xác định phần tài sản chung;
Lập văn bản cam kết đồng thuận phân chia;
Rút lại đơn khiếu nại, tố cáo.
Nếu làm được điều này, công chứng viên có thể tiếp tục xem xét hồ sơ.
4.2. Hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã
Theo “Điều 202 Luật Đất đai 2013”, hòa giải tại UBND xã là thủ tục bắt buộc trước khi khởi kiện. Kết quả hòa giải (thành hoặc không thành) là căn cứ để:
Tiếp tục làm thủ tục công chứng nếu tranh chấp được giải quyết;
Khởi kiện ra Tòa nếu mâu thuẫn vẫn tiếp diễn.
4.3. Khởi kiện tại Tòa án
Nếu tranh chấp phức tạp hoặc không thể hòa giải:
Người thừa kế có quyền yêu cầu TAND giải quyết theo “Bộ luật Tố tụng dân sự 2015”.
Sau khi có bản án/quyết định có hiệu lực, việc công chứng khai nhận di sản mới được tiếp tục.
5. Lưu ý quan trọng khi làm thủ tục công chứng trong trường hợp có tranh chấp
Nên chuẩn bị đầy đủ chứng cứ về quyền sử dụng đất, thời điểm tạo lập tài sản, đóng góp của từng người.
Không ký bất kỳ văn bản nào khi chưa hiểu rõ quyền lợi của mình.
Trường hợp có người thừa kế ở nước ngoài phải bổ sung giấy ủy quyền hợp lệ theo quy định lãnh sự.
Nên tham khảo ý kiến của luật sư hoặc công chứng viên để đánh giá rủi ro cụ thể.
Kết luận
Công chứng văn bản khai nhận di sản trong trường hợp có tranh chấp đất di sản luôn phức tạp và dễ phát sinh rủi ro pháp lý. Người yêu cầu công chứng cần hiểu rõ quy định, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và có hướng xử lý phù hợp nhằm bảo đảm quyền lợi hợp pháp của mình. Nếu tranh chấp chưa được giải quyết, việc công chứng thường sẽ bị từ chối theo quy định của Luật Công chứng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
