Đơn phương sửa hợp đồng: Có vi phạm luật?

Đơn phương sửa hợp đồng là hành vi pháp lý thường xảy ra trong giao dịch dân sự, thương mại, lao động… nhưng không phải lúc nào cũng hợp pháp. Việc tự ý thay đổi điều khoản có thể dẫn đến tranh chấp, vô hiệu hợp đồng hoặc bồi thường thiệt hại. Hiểu rõ các quy định pháp luật giúp cá nhân, doanh nghiệp phòng tránh rủi ro và bảo vệ quyền lợi của mình trong quan hệ hợp đồng.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ hạn chế tranh chấp tài sản chung vợ chồng như thế nào?

I. Khái niệm và bản chất pháp lý của đơn phương sửa hợp đồng 📘

“Đơn phương sửa hợp đồng” là hành vi một bên tự ý thay đổi nội dung hợp đồng mà không có sự đồng ý của bên còn lại.
Theo Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng chỉ được sửa đổi khi có sự thỏa thuận của các bên (Điều 420 và Điều 421).
Mọi thay đổi không có sự đồng thuận đều có thể bị xem là vi phạm nghĩa vụ hợp đồng.

II. Căn cứ pháp lý điều chỉnh hành vi đơn phương sửa hợp đồng 📜

1. Quy định trong Bộ luật Dân sự

Điều 385: Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên.
Điều 401: Hợp đồng được sửa đổi theo thỏa thuận.
Điều 428: Đơn phương chấm dứt hợp đồng chỉ áp dụng khi có căn cứ pháp lý — không áp dụng cho đơn phương sửa đổi.

👉 Kết luận pháp lý: Pháp luật không cho phép một bên tự sửa hợp đồng nếu bên còn lại không đồng ý.

2. Quy định theo từng lĩnh vực

Hợp đồng thương mại (Luật Thương mại 2005): Sửa đổi phải lập thành văn bản và phải được chấp thuận bởi các bên.
Hợp đồng lao động (Bộ luật Lao động 2019): Mọi thay đổi về lương, thời giờ làm việc, công việc… phải có thỏa thuận bằng phụ lục hợp đồng.
Hợp đồng xây dựng: Việc điều chỉnh giá, điều chỉnh tiến độ phải tuân theo các điều khoản đã được thống nhất.

III. Đơn phương sửa hợp đồng có bị coi là vi phạm pháp luật không? ❗

1. Trường hợp bị xem là vi phạm

Hành vi đơn phương sửa hợp đồng sẽ bị coi là vi phạm khi:

Tự ý thay đổi điều khoản (giá, thời hạn, nghĩa vụ…)
Không thông báo hoặc không có sự đồng ý của bên kia
Ảnh hưởng quyền và lợi ích của bên còn lại

>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ nhanh có bảo đảm đúng quy định pháp lý dù rút ngắn thời gian hay không?

⛔ Khi đó, người vi phạm có thể bị:

Yêu cầu thực hiện đúng hợp đồng
Yêu cầu bồi thường thiệt hại (Điều 360 BLDS 2015)
Hợp đồng bị tuyên vô hiệu một phần

2. Trường hợp được phép điều chỉnh

Được phép đơn phương sửa đổi khi:

Trong hợp đồng có điều khoản cho phép một bên tự điều chỉnh trong phạm vi xác định
Có quy định pháp luật đặc thù cho phép (rất ít lĩnh vực)
Bên còn lại đã chấp thuận bằng văn bản hoặc hành vi cụ thể

Xem thêm: Công chứng giấy ủy quyền nhận lương: Quy trình dành cho cán bộ, công nhân viên

IV. Cách xử lý khi một bên đơn phương sửa hợp đồng 🛠️

1. Kiểm tra điều khoản hợp đồng hiện tại

Có điều khoản cho phép thay đổi không?
Có quy định về việc thông báo bằng văn bản không?

2. Thương lượng và lập phụ lục hợp đồng

Theo Điều 403 BLDS, phụ lục hợp đồng có giá trị ràng buộc như hợp đồng chính.

3. Khởi kiện hoặc yêu cầu hòa giải

Nếu thương lượng không thành, bên bị vi phạm có thể yêu cầu giải quyết tại tòa hoặc trọng tài theo Điều 317 BLDS.

V. Ví dụ minh họa thực tế 📊

Ví dụ 1: Vi phạm

Công ty A và Công ty B ký hợp đồng cung cấp nguyên vật liệu với giá 100 triệu/tháng.
Sau 3 tháng, Công ty A tự ý tăng giá lên 120 triệu và gửi hóa đơn mới mà không có sự đồng ý của B.

➡ Hành vi này là đơn phương sửa hợp đồng, vi phạm Điều 401 BLDS.
➡ Công ty B có quyền từ chối thanh toán phần tăng thêm và yêu cầu thực hiện đúng giá cũ.

>>> Xem thêm: Công chứng di chúc gồm những giấy tờ gì? Quy trình thực hiện nhanh.

Ví dụ 2: Hợp pháp

Trong hợp đồng dịch vụ giữa Công ty C và Công ty D có điều khoản:
“Bên cung cấp được quyền điều chỉnh giá dịch vụ theo biến động thị trường, nhưng không vượt quá 5% và phải báo trước 10 ngày.”

➡ Khi Công ty C tăng giá 3% và thông báo đúng quy định → Không phải vi phạm, vì đã có điều khoản cho phép.

VI. Các từ khóa phụ SEO liên quan đến “đơn phương sửa hợp đồng” 🔍

Quyền và nghĩa vụ khi đơn phương sửa hợp đồng

Giúp mở rộng nội dung SEO và tăng liên quan ngữ nghĩa.

Hướng dẫn xử lý tranh chấp khi đơn phương sửa hợp đồng

Tập trung vào nhóm từ khóa dài để cải thiện thứ hạng tìm kiếm.

Kết luận ✔️

“Đơn phương sửa hợp đồng” trong hầu hết các trường hợp là trái pháp luật nếu không có sự đồng ý của bên còn lại. Bất kỳ sự thay đổi nào cũng phải được lập thành phụ lục hợp đồng hoặc văn bản thỏa thuận theo đúng quy định của Bộ luật Dân sự và các luật chuyên ngành.
Để hạn chế rủi ro, các bên nên xây dựng điều khoản hợp đồng rõ ràng, quy định cụ thể phạm vi sửa đổi, cơ chế thông báo và trách nhiệm pháp lý. Một hợp đồng minh bạch và có tính dự phòng sẽ giúp giảm thiểu tranh chấp và bảo vệ quyền lợi cho cả hai phía.

Xem thêm: Bên vay bỏ trốn – Có thể ủy quyền người khác đòi nợ?

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.