Hợp đồng tặng cho có công chứng vẫn bị tranh chấp – Vì sao?
Nhiều người tin rằng khi đã lập hợp đồng tặng cho có công chứng, thì mọi việc đã “an bài”. Tuy nhiên, thực tế vẫn xảy ra không ít tranh chấp sau khi công chứng, khiến tài sản bị “treo” hàng năm trời, thậm chí bị tuyên vô hiệu. Vậy lý do vì sao hợp đồng đã công chứng vẫn bị tranh chấp?
📚 Căn cứ pháp lý liên quan đến tranh chấp sau khi công chứng
🔹 Bộ luật Dân sự 2015:
Điều 122: Giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều kiện có hiệu lực
Điều 123: Vô hiệu do giả tạo
Điều 127: Vô hiệu do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép
🔹 Luật Công chứng 2014:
Điều 5: Giá trị pháp lý của văn bản công chứng
Điều 51: Trách nhiệm của công chứng viên trong việc kiểm tra năng lực hành vi của người tham gia
📌 Lưu ý: Văn bản công chứng có giá trị chứng cứ, nhưng không miễn trừ rủi ro tranh chấp nếu nội dung hợp đồng vi phạm điều kiện pháp luật.
🧨 Vì sao vẫn có tranh chấp sau khi công chứng?
⚠️ 1. Người tặng không có toàn quyền sở hữu tài sản
👉 Ví dụ minh họa thực tế: Ông A tặng cho con trai một mảnh đất, đã làm hợp đồng có công chứng. Tuy nhiên, mảnh đất đó là tài sản chung của hai vợ chồng, nhưng không có sự đồng ý của vợ. Sau này, người vợ khởi kiện, yêu cầu tuyên hợp đồng vô hiệu do vi phạm quyền sở hữu chung.
📌 Căn cứ pháp lý: Điều 213 và Điều 219 Bộ luật Dân sự 2015 – Quyền định đoạt tài sản chung.
⚠️ 2. Người lập hợp đồng không minh mẫn, bị lừa dối, ép buộc
📍 Theo Điều 125 và 127 BLDS, hợp đồng sẽ bị vô hiệu nếu được xác lập khi một bên không minh mẫn, hoặc bị ép buộc/lừa dối.
👉 Ví dụ thực tế: Bà M (85 tuổi) ký hợp đồng tặng cho cháu trai căn nhà đang ở. Sau đó, các con của bà khởi kiện vì cho rằng bà mất năng lực nhận thức, có giấy chứng nhận tâm thần từ bệnh viện. Tòa án tuyên hợp đồng vô hiệu do không đảm bảo năng lực hành vi dân sự.
⚠️ 3. Nội dung hợp đồng giả tạo, che giấu giao dịch khác
📌 Theo Điều 124 BLDS 2015, nếu hợp đồng được lập để che giấu giao dịch khác, thì hợp đồng đó vô hiệu.
👉 Ví dụ: Một số bên dùng hợp đồng tặng cho để tránh thuế, che đậy một giao dịch mua bán nhà đất thật sự. Sau đó bên “người bán” khởi kiện đòi lại tiền, dẫn đến tranh chấp phức tạp và bị điều tra dấu hiệu trốn thuế.
🛠️ Cách phòng tránh tranh chấp sau khi công chứng
✅ Kiểm tra kỹ quyền sở hữu tài sản
🔎 Trước khi lập hợp đồng, cần kiểm tra tài sản đó có:
Đang bị kê biên, thế chấp không?
Là tài sản riêng hay tài sản chung?
Có tranh chấp nào đang tồn tại?
✅ Xác minh năng lực hành vi dân sự
Đặc biệt quan trọng với người lớn tuổi hoặc người có tiền sử bệnh tâm thần, nên yêu cầu giấy xác nhận sức khỏe tại thời điểm lập hợp đồng.
✅ Không lập hợp đồng giả tạo, đối phó thuế
👉 Dù chi phí thuế cao, không nên “lách luật” bằng hình thức tặng cho giả. Hành vi này dễ dẫn đến rủi ro pháp lý và bị tuyên vô hiệu.
🧾 Văn bản công chứng không miễn trừ vô hiệu – Hiểu đúng để tránh rủi ro
📌 Theo Luật Công chứng 2014, công chứng viên không chịu trách nhiệm xác minh nội dung hợp đồng đúng/sai nếu các bên tự kê khai. Điều đó có nghĩa: công chứng không bảo đảm giao dịch hợp pháp tuyệt đối nếu hợp đồng chứa sai sót chủ quan từ các bên.
Tổng kết: Công chứng không phải “lá chắn” tuyệt đối – Hãy cẩn trọng trước khi ký!
Dù có công chứng, hợp đồng tặng cho vẫn có thể bị tuyên vô hiệu nếu vi phạm pháp luật hoặc phát sinh tranh chấp từ quyền sở hữu, năng lực hành vi hay ý chí tự nguyện. Việc hiểu rõ bản chất pháp lý và nhờ luật sư/ chuyên viên pháp lý tư vấn trước khi ký là cách tốt nhất để bảo vệ tài sản và phòng ngừa rủi ro pháp lý về sau.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại0966.22.7979hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
