Hợp đồng vô hiệu từng phần là một trong những vấn đề pháp lý thường gặp trong hoạt động giao dịch dân sự, thương mại và kinh doanh. Khi một phần của hợp đồng không còn hiệu lực, các bên tham gia thường lo lắng về hiệu lực của phần còn lại và quyền – nghĩa vụ của mình. Việc hiểu rõ quy định pháp luật, hệ quả và cách xử lý giúp hạn chế tranh chấp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho các bên.
>>> Xem thêm: Những lợi ích pháp lý nào người dân nhận được khi giao dịch tại Văn phòng công chứng?
I. Khái niệm và căn cứ pháp lý về Hợp đồng vô hiệu từng phần 📜
1. Hợp đồng vô hiệu từng phần là gì?
Theo Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vô hiệu từng phần là trường hợp một hoặc một số điều khoản trong hợp đồng không đáp ứng điều kiện có hiệu lực, dẫn đến phần nội dung đó bị vô hiệu nhưng phần còn lại của hợp đồng vẫn có hiệu lực bình thường, nếu không ảnh hưởng đến mục đích chung của giao dịch.
2. Căn cứ pháp lý
Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu.
Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự.
Điều 123, 124, 125…: Các trường hợp giao dịch bị vô hiệu do vi phạm điều cấm, trái đạo đức xã hội, lừa dối, nhầm lẫn…
II. Các trường hợp dẫn đến Hợp đồng vô hiệu từng phần ⚠️
1. Điều khoản vi phạm điều cấm của luật
Ví dụ: Một hợp đồng mua bán quy định “bên mua được trả tiền bằng ngoại tệ mặt”, vi phạm quy định quản lý ngoại hối → điều khoản đó vô hiệu.
2. Điều khoản không rõ ràng, không thể thực hiện
Ví dụ: Điều khoản yêu cầu “bên B phải cung cấp dịch vụ đạt mức hoàn hảo tuyệt đối 100%”, là điều kiện không khả thi, nên có thể bị tuyên vô hiệu.
3. Điều khoản bị lừa dối, đe dọa, nhầm lẫn
Nếu chỉ một phần nội dung bị ảnh hưởng bởi sự nhầm lẫn/lừa dối, phần đó có thể bị hủy nhưng hợp đồng vẫn tồn tại.\
Quyền và nghĩa vụ liên quan đến phần vô hiệu không được công nhận.
Quyền – nghĩa vụ khác vẫn thực hiện như nội dung ban đầu.
IV. Ví dụ minh họa thực tế về Hợp đồng vô hiệu từng phần 📊
Tình huống thực tế: Công ty A và Công ty B ký hợp đồng dịch vụ marketing, trong đó có điều khoản:
Bên B phải đảm bảo doanh thu tăng tối thiểu 300% sau 2 tháng.
Điều khoản này bị tòa án tuyên vô hiệu vì:
Không khả thi
Mang tính cam kết vượt quá khả năng kiểm soát của bên B
Trái với nguyên tắc cung cấp dịch vụ theo nỗ lực
Kết quả xử lý:
Điều khoản “tăng 300% trong 2 tháng” bị vô hiệu.
Các điều khoản khác như chi phí dịch vụ, thời hạn hợp đồng, trách nhiệm bảo mật… vẫn có hiệu lực.
Hai bên tiếp tục thực hiện hợp đồng mà không cần hủy toàn bộ.
>>> Xem thêm: Di chúc miệng có giá trị pháp lý không? Điều kiện để được công nhận.
V. Khi nào hợp đồng vô hiệu từng phần sẽ dẫn đến vô hiệu toàn bộ? 🔥
Hợp đồng có thể bị vô hiệu toàn bộ nếu:
Phần vô hiệu chiếm nội dung cốt lõi, quyết định mục đích hợp đồng.
Nếu loại bỏ điều khoản vô hiệu → hợp đồng không thể thực hiện được nữa.
Ví dụ: Hợp đồng mua bán nhà, nhưng điều khoản về quyền sở hữu nhà (giấy tờ pháp lý) bị vô hiệu → hợp đồng mất mục tiêu → vô hiệu toàn bộ.
VI. Các bước xử lý khi Hợp đồng vô hiệu từng phần ✔️
1. Soát lại toàn bộ hợp đồng
Xác định xem phần vô hiệu có ảnh hưởng đến mục đích chính hay không.
2. Thỏa thuận điều chỉnh
Các bên có quyền sửa đổi hoặc thay thế điều khoản bị vô hiệu.
3. Áp dụng hậu quả pháp lý theo BLDS
Trả lại lợi ích không hợp pháp, bồi thường nếu gây thiệt hại.
4. Chuẩn bị hồ sơ nếu tranh chấp
Gồm: hợp đồng, phụ lục, chứng từ thanh toán, biên bản làm việc…
Kết luận 🎯
Hợp đồng vô hiệu từng phần là cơ chế pháp lý linh hoạt nhằm bảo vệ giao dịch dân sự, tránh trường hợp phải hủy toàn bộ hợp đồng chỉ vì một điều khoản sai phạm. Hiểu rõ quy định, căn cứ pháp lý và cách xử lý giúp các bên giảm rủi ro, bảo vệ quyền lợi chính đáng và tránh tranh chấp không cần thiết. Khi xảy ra vô hiệu từng phần, các bên nên xem xét phần nội dung bị ảnh hưởng, thỏa thuận sửa đổi và tuân thủ pháp luật để đảm bảo hợp đồng tiếp tục hoạt động đúng mục đích ban đầu.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
