Mua bán nhà đất là giao dịch phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nếu tài sản đang vướng tranh chấp. Trong thực tế, không ít trường hợp người mua vì thiếu thông tin hoặc tin tưởng người bán mà giao dịch phải nhà đất đang tranh chấp, dẫn đến hợp đồng bị vô hiệu và mất nhiều thời gian, chi phí giải quyết. Vậy, mua bán nhà đất khi đang có tranh chấp có được pháp luật cho phép hay không?
>>> Xem thêm: Khi hợp đồng có yếu tố tranh chấp, văn phòng công chứng xử lý ra sao?
1. Mua bán nhà đất là gì?
Theo Điều 430 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán. Trong lĩnh vực bất động sản, mua bán nhà đất là việc chuyển nhượng quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất từ bên bán sang bên mua theo đúng quy định của pháp luật.
Ví dụ: Ông A bán cho bà B một căn nhà gắn liền với đất ở quận Thanh Xuân, Hà Nội. Sau khi ký hợp đồng mua bán nhà đất và công chứng, bà B sẽ tiến hành sang tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở.
2. Quy định pháp luật về mua bán nhà đất bị tranh chấp
Nhà đất đang tranh chấp là gì?
Theo khoản 24 Điều 3 Luật Đất đai 2013, đất đang có tranh chấp là đất mà có căn cứ cho rằng quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đang bị khiếu kiện, khiếu nại hoặc đang được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thụ lý giải quyết.
Ví dụ: Hai anh em ruột cùng đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng xảy ra mâu thuẫn về việc phân chia. Một người tự ý đem bán phần đất cho người khác khi chưa có sự đồng ý của người còn lại. Đây là trường hợp nhà đất đang có tranh chấp.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ tại Hà Nội tuân theo quy trình pháp lý riêng nào của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội?
Mua bán nhà đất bị tranh chấp có được phép không?
Theo Điều 188 Luật Đất đai 2013, điều kiện để thực hiện quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất (mua bán nhà đất) gồm:
-
Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất
-
Đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án
-
Đất đang trong thời hạn sử dụng
-
Đất không có tranh chấp
Như vậy, nếu nhà đất đang có tranh chấp thì không đáp ứng điều kiện để mua bán, chuyển nhượng. Hợp đồng mua bán nhà đất trong trường hợp này sẽ bị tuyên vô hiệu theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015 vì không đáp ứng điều kiện có hiệu lực của giao dịch.
3. Rủi ro khi mua bán nhà đất bị tranh chấp
-
Hợp đồng bị tuyên vô hiệu và giao dịch không được pháp luật công nhận
-
Người mua có thể mất quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản đã bỏ tiền mua
-
Thời gian và chi phí để giải quyết tranh chấp kéo dài
-
Có nguy cơ mất tiền cọc hoặc toàn bộ số tiền đã thanh toán nếu không đòi lại được
>>> Xem thêm: Quy trình đào tạo nhân lực cho dịch vụ công chứng có điểm gì đặc thù?
Ví dụ thực tế: Ông C mua một lô đất tại quận 9, TP. Hồ Chí Minh với giá 3 tỷ đồng. Sau khi thanh toán, ông mới biết mảnh đất này đang có tranh chấp với người hàng xóm và vụ việc đã được tòa án thụ lý. Tòa tuyên hợp đồng vô hiệu, ông C phải mất gần 2 năm khởi kiện để đòi lại tiền nhưng chỉ lấy lại được một phần.
4. Cách kiểm tra nhà đất có đang tranh chấp hay không trước khi mua
Kiểm tra tại Văn phòng đăng ký đất đai
Người mua có thể yêu cầu cung cấp thông tin thửa đất tại Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai. Thông tin này sẽ thể hiện tình trạng pháp lý của thửa đất, bao gồm việc có tranh chấp hay bị kê biên hay không.
Kiểm tra qua UBND cấp xã
Có thể hỏi thông tin tại UBND cấp xã nơi có đất. Cán bộ địa chính và lãnh đạo địa phương thường nắm rõ tình trạng tranh chấp của nhà đất trên địa bàn.
Yêu cầu bên bán cung cấp giấy tờ pháp lý đầy đủ
Bao gồm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, hợp đồng mua bán trước đó và các giấy tờ liên quan khác.
>>> Xem thêm: Luật mới quy định thời hạn quyết định thu hồi đất cụ thể thế nào?
>>> Xem thêm: Hợp đồng mua bán viết tay cần có những nội dung gì?
Kết luận
Pháp luật quy định rõ ràng rằng mua bán nhà đất bị tranh chấp là không được phép và hợp đồng trong trường hợp này sẽ bị vô hiệu. Để tránh rủi ro, người mua cần kiểm tra kỹ tình trạng pháp lý của nhà đất trước khi giao dịch, đồng thời có thể nhờ luật sư hoặc chuyên viên pháp lý hỗ trợ.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com