Chia tách đất giữa các thành viên trong gia đình là thủ tục phổ biến, thường gặp khi cha mẹ chia đất cho con cái hoặc các anh chị em phân chia quyền sử dụng đất chung. Việc công chứng chia tách đất gia đình không chỉ là quy định bắt buộc của pháp luật mà còn đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ điều kiện, hồ sơ, quy trình công chứng và những lưu ý quan trọng khi chia tách đất trong gia đình.
>>> Xem thêm: Bị hủy hợp đồng sau khi đã Công chứng tách thửa thì xử lý thế nào?
1. Quy định pháp luật về công chứng chia tách đất gia đình
Cơ sở pháp lý
Theo Điều 167 Luật Đất đai 2013, các giao dịch chuyển quyền sử dụng đất (bao gồm chia tách quyền sử dụng đất) phải lập thành văn bản và được công chứng hoặc chứng thực.
“Việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản về quyền sử dụng đất được thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc UBND cấp xã nơi có đất.”
Ngoài ra, theo Điều 188 Luật Đất đai 2013, đất được chia tách phải:
-
Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp.
-
Không có tranh chấp.
-
Không bị kê biên.
-
Trong thời hạn sử dụng đất.
2. Các hình thức chia tách đất giữa các thành viên gia đình
2.1 Chia tách để tặng cho con cái
Phổ biến nhất là cha mẹ chia đất cho con để con xây nhà riêng hoặc tách sổ đỏ đứng tên con.
Theo quy định, tặng cho quyền sử dụng đất giữa cha mẹ và con được miễn thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ theo Điều 4 Luật Thuế TNCN 2007 và Nghị định 140/2016/NĐ-CP.
2.2 Chia tách đất thừa kế
Các thành viên gia đình thừa kế quyền sử dụng đất từ cha mẹ, ông bà và phân chia theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Việc chia thừa kế cần lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản, bắt buộc công chứng theo Điều 57 Luật Công chứng 2014.
2.3 Chia tách quyền sử dụng đất đồng sở hữu
Anh chị em, hoặc các thành viên gia đình có quyền đồng sở hữu đất muốn phân chia phần đất của mình bằng cách tách thửa và sang tên riêng.
>>> Xem thêm: Văn Phòng Công Chứng TP Hà Nội – Danh Sách, Địa Chỉ & Giờ Làm Việc
3. Hồ sơ công chứng chia tách đất gia đình
Khi thực hiện công chứng chia tách đất gia đình, các bên cần chuẩn bị:
-
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) bản gốc.
-
CMND/CCCD, sổ hộ khẩu của các bên.
-
Giấy tờ chứng minh quan hệ gia đình: sổ hộ khẩu, giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, di chúc (nếu chia thừa kế).
-
Bản vẽ hiện trạng tách thửa do cơ quan đo đạc có thẩm quyền lập.
-
Văn bản dự thảo hợp đồng tặng cho hoặc thỏa thuận chia tài sản (nếu chưa có, công chứng viên sẽ hỗ trợ soạn thảo).
4. Quy trình công chứng chia tách đất gia đình
4.1 Bước 1: Chuẩn bị và kiểm tra hồ sơ
Công chứng viên kiểm tra tính pháp lý của giấy tờ, đối chiếu quy hoạch, hạn mức tách thửa theo quy định của UBND cấp tỉnh.
4.2 Bước 2: Soạn thảo và ký hợp đồng chia tách đất
Các bên thỏa thuận nội dung, quyền và nghĩa vụ sau khi chia đất. Công chứng viên soạn hợp đồng, giải thích rõ nội dung trước khi các bên ký.
4.3 Bước 3: Kê khai nghĩa vụ tài chính
Người nhận quyền sử dụng đất thực hiện kê khai thuế TNCN (miễn nếu là cha mẹ tặng cho con, anh chị em tặng cho nhau) và lệ phí trước bạ tại cơ quan thuế.
4.4 Bước 4: Đăng ký biến động
Nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai để tách thửa, cấp sổ đỏ mới theo phần đất đã chia.
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng tại nhà có phức tạp và mất thêm chi phí không?
5. Ví dụ minh họa công chứng chia tách đất gia đình
5.1 Tình huống minh họa
Ông M có 500 m² đất thổ cư, dự định chia cho hai con trai là anh A và anh B để xây nhà riêng.
-
Ông M thuê đơn vị đo đạc lập bản vẽ tách thửa thành 2 phần, mỗi phần 250 m².
-
Ông M và hai con soạn hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất, công chứng tại Văn phòng công chứng huyện Y.
-
Hai con thực hiện kê khai miễn thuế TNCN do cha tặng cho con, nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai.
-
Kết quả: Anh A và anh B được cấp sổ đỏ riêng, thuận tiện xây dựng và thế chấp ngân hàng khi cần.
5.2 Bài học thực tế
Trường hợp trên minh họa rõ ràng việc công chứng chia tách đất gia đình giúp các thành viên được pháp luật công nhận quyền sử dụng đất, tránh tranh chấp, thuận lợi thực hiện các giao dịch dân sự sau này.
6. Lưu ý quan trọng khi công chứng chia tách đất gia đình
-
Phải kiểm tra quy hoạch, hạn mức tách thửa theo quy định tỉnh/thành phố.
-
Thực hiện công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng uy tín, tránh sai sót về hồ sơ pháp lý.
-
Lưu ý kê khai miễn thuế đúng đối tượng: cha mẹ – con cái, vợ chồng, anh chị em ruột.
-
Hoàn thiện thủ tục sang tên kịp thời để tránh phát sinh tranh chấp hoặc rủi ro khi tài sản đang thế chấp.
Xem thêm:
>>> Phân chia tài sản chung vợ chồng bằng hợp đồng chia tách nhà đất có cần công chứng?
>>> Giải quyết tranh chấp hợp đồng chia tách nhà đất đã công chứng: Vai trò của Tòa án
Kết luận
Công chứng chia tách đất gia đình là bước quan trọng để thỏa thuận chia đất giữa các thành viên được pháp luật công nhận và có giá trị thi hành. Việc thực hiện đúng quy định sẽ giúp gia đình bạn tiết kiệm thời gian, chi phí và tránh rủi ro tranh chấp về sau.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán. Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Email: ccnguyenhue165@gmail.com