Công chứng giấy tờ cho người ở nước ngoài – có được không?
Công chứng từ xa là cụm từ ngày càng được quan tâm trong bối cảnh công dân Việt Nam sinh sống, làm việc ở nước ngoài có nhu cầu xác lập các giao dịch dân sự, ủy quyền hoặc thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến tài sản trong nước. Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam hiện hành có cho phép công chứng từ xa hay không? Người ở nước ngoài có thể thực hiện công chứng giấy tờ tại Việt Nam không? Hãy cùng làm rõ.
>>>Xem thêm: Công chứng thứ 7, chủ nhật có thật không? Bí mật về dịch vụ công chứng ngoài giờ ít người biết!
1. Căn cứ pháp lý điều chỉnh công chứng cho người ở nước ngoài
1.1. Luật Công chứng 2014 quy định về công chứng từ xa
Điều 42 quy định người yêu cầu công chứng phải trực tiếp ký vào văn bản tại tổ chức hành nghề công chứng, trừ một số trường hợp đặc biệt.
1.2. Nghị định 23/2015/NĐ-CP quy định về công chứng từ xa
Điều chỉnh hoạt động chứng thực chữ ký, bản sao, hợp đồng, giao dịch tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.
1.3. Công ước La Hay và điều ước quốc tế quy định về công chứng từ xa
Việt Nam chưa tham gia Công ước La Hay về hợp pháp hóa lãnh sự (Apostille), vì vậy việc công nhận giấy tờ nước ngoài hoặc giấy tờ công chứng từ nước ngoài về Việt Nam vẫn yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự.
>>>Xem thêm: Bật mí cách chuẩn bị hồ sơ để không bị chờ lâu tạivăn phòng công chứng.
2. Công dân Việt Nam ở nước ngoài có được công chứng từ xa không?
2.1. Không áp dụng công chứng từ xa theo Luật Công chứng
Theo pháp luật hiện hành, không có hình thức công chứng trực tuyến, công chứng online hoàn toàn từ xa đối với cá nhân ở nước ngoài gửi hồ sơ về Việt Nam mà không có mặt tại tổ chức hành nghề công chứng.
Điều 42 Luật Công chứng 2014 quy định: “Người yêu cầu công chứng phải có mặt tại tổ chức hành nghề công chứng để thực hiện công chứng, trừ trường hợp công chứng di động.”
Điều này có nghĩa, công chứng từ xa chưa được công nhận trong hệ thống công chứng của Việt Nam.
>>>Xem thêm: Chỉ vài bước đơn giản để hoàn tất công chứng giấy tờ nhanh chóng
2.2. Lựa chọn thay thế: Công chứng tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài thay vì công chứng từ xa
Nếu công dân Việt Nam đang ở nước ngoài, họ có thể đến Đại sứ quán hoặc Lãnh sự quán Việt Nam tại nước sở tại để thực hiện công chứng hoặc chứng thực các giấy tờ như:
Sau đó, giấy tờ này sẽ được gửi về Việt Nam, có thể dùng để thực hiện các thủ tục như mua bán nhà đất, ủy quyền thừa kế, đăng ký xe, khai nhận di sản…
Ví dụ minh họa: Anh Hùng đang sống tại Đức muốn ủy quyền cho em trai tại TP.HCM thay mặt bán căn hộ của mình. Anh đã đến Đại sứ quán Việt Nam tại Berlin để lập văn bản ủy quyền có chứng nhận chữ ký, sau đó gửi văn bản đó về Việt Nam. Văn bản này hợp lệ để nộp tại tổ chức công chứng ở Việt Nam và làm thủ tục chuyển nhượng.
3. Công chứng từ xa có thể áp dụng cho đối tượng nào?
3.1. Chứng thực chữ ký điện tử trong giao dịch doanh nghiệp
Một số lĩnh vực như thương mại điện tử, ngân hàng hoặc đấu thầu công khai có áp dụng chữ ký số, chứng thực chữ ký điện tử nhưng không thay thế được công chứng truyền thống cho các giao dịch dân sự như ủy quyền nhà đất, thừa kế.
3.2. Dự thảo sửa đổi pháp luật đang nghiên cứu
Hiện tại, Bộ Tư pháp đang nghiên cứu áp dụng công chứng điện tử hoặc công chứng qua video call có xác thực định danh, nhưng chưa được chính thức ban hành. Do đó, mọi nhu cầu công chứng từ xa cần tuân theo quy định hiện hành.
4. Một số lưu ý cho người ở nước ngoài cần công chứng
Hiện nay, công chứng từ xa chưa được công nhận chính thức tại Việt Nam. Tuy nhiên, người ở nước ngoài vẫn có thể công chứng giấy tờ tại Đại sứ quán hoặc Lãnh sự quán Việt Nam, sau đó gửi về trong nước để thực hiện các thủ tục pháp lý. Đây là hình thức hợp pháp, có giá trị sử dụng và được các tổ chức hành nghề công chứng tại Việt Nam chấp nhận nếu hồ sơ đầy đủ.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
